ابعاد و زوایای مهم پیام‌های منطقه‌ای و بین‌المللی آزمایش بمب غیرهسته‌ای آمریکا در افغانستان

چکیده:

بر اساس اخبار منتشره پیرامون آزمایش بزرگ‌ترین بمب غیرهسته‌ای آمریکا در استان ننگرهار افغانستان در مورخه ٢٤ فروردین‌ سال جاری، مواضع دولت گروه اسلامی (داعش) مورد هدف قرار گرفت که آمار اولیه حکایت از ٣٦ کشته و آمارهای ثانویه منتشره از سوی مقامات افغان، ٩٤ کشته را ثبت کردند. آمریکا این بمب را که تحت‌عنوان "مادر بمب‌ها" شناخته می‌شود برای نخستین بار در شرایطی به‌کار گرفته است که وضعیت امنیتی جهان، روابط میان ابرقدرت‌ها و موازنه‌قوا میان آنها به‌ویژه در بحران سوریه و موقعیت متحدان منطقه‌ای آنها در شرایط بسیار پیچیده‌ای قرار دارد. به‌لحاظ زمانی، آزمایش این بمب، یک روز قبل از برگزاری نشست گفتگوهای چندملیتی به میزبانی روسیه در مسکو با موضوع "مصالحه ملی و امنیت افغان‌‌ها" صورت گرفت. آزمایش اخیر را می‌توان پیامی به روسیه و ائتلافی از کشورهای حاضر در این نشست دانست مبنی بر اینکه آمریکا صحنه افغانستان را ترک نکرده و نمی‌کند. ضمن آنکه سفر مک‌مستر، مشاور امنیت ملی ترامپ به افغانستان نیز این ظن و گمان را تقویت کرده که تلاقی اهداف و منافع روسیه و آمریکا در افغانستان احتمالاً ناامنی و بی‌ثباتی را هرچه بیشتر در این کشور تشدید خواهد کرد. به‌طورکلی، قدرت‌نمایی اخیر آمریکا در افغانستان را می‌توان اقدامی در راستای توجیه ناکامی سیاسی و نظامی این کشور در افغانستان قلمداد کرد. واقعیت امر این است که آمریکا همچنان مصمم به حمایت از ناتو در افغانستان و نیز نیروهای افغان می‌باشد و فعالیت ناتو در این کشور را امری حیاتی می‌داند. بنابراین انتظار می‌رود در قالب سیاست جدید آمریکا در افغانستان در دوران ترامپ، همکاری‌های بیشتری برای آموزش نیروهای دفاعی و امنیت ملی افغان توسط نیروهای آمریکایی و ناتو صورت پذیرد کمااینکه اعزام نیروهای بیشتر آمریکایی به افغانستان دور از انتظار نیست چراکه روسیه با حمایت از طالبان برای تضعیف بلوک غرب در افغانستان به‌دنبال بهره‌برداری از هرج‌و‌مرج، ناامنی و بی‌ثباتی منطقه‌ای برای ائتلاف‌سازی و فروش تسلیحات بیشتر به کشورهای منطقه، افزایش نفوذ روسیه در منطقه از طریق بالا بردن هزینه‌های حضور و فعالیت منطقه‌ای آمریکا، امتیازگیری و افزایش امکان چانه‌زنی برای حل معادلات بین‌المللی و نهایتاً مقابله با داعش و نیروهای ناتو می‌باشد. اما آزمایش بمب غیرهسته‌ای در افغانستان علاوه بر روسیه، حامل پیامی برای کره‌شمالی و نیز چین می‌باشد. آمریکا با آزمایش بمب اخیر،‌ این پیام را به پیونگ‌یانگ ارسال کرد که این کشور باید منتظر هرگونه اقدامی از سوی آمریکا باشد و احتمالاً در مورد چین، فشارها برای همکاری در خصوص کره‌شمالی افزایش خواهد یافت. به‌هرحال، نمی‌توان انتظار داشت که چین در عرصه خلع‌سلاح کره‌شمالی با آمریکا همکاری کند اما آنچه محتمل است همکاری برای ازسرگیری مذاکرات بین‌المللی همانند گذشته برای حل‌و‌فصل بحران کره‌شمالی است.