بررسی ساختار حفاظت و بهره برداری از ذخایر توارثی در ایران

تاریخ : 6 آبان 1394

موضوع : محیط زیست

برگزارکننده : معاونت پژوهشهای اقتصادی

خلاصه

نشست تخصصی بررسی ساختار حفاظت و بهره برداری از ذخایر توارثی در ایران با پیام دکتر ولایتی برگزار شد. این نشست تخصصی قرار بود با حضور دکر ولایتی برگزار شود، که به دلیل ماموریت خارج از تهران به ریاست دکتر محید قاسمی و با حضور دکتر عیسی کلانتری دبیرکل خانه کشاورز و مشاور محیط زیست و کشاورزی معاون اول رئیس جمهور، دکتر زند معاون وزیر جهاد کشاورزی و جمع کثیری از دانشکندان و ومدیران دستگاه‌های اجرایی و پژوهشی دخیل در حفاظت و بهره برداری از ذخایر توارثی مانند رئیس زیست بانک جهاد دانشگاهی، رئیس بانک ژن ملی گیاهی ایران، رئیس موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، رئیس موسسه تحقیقات باغبانی، رئیس پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی، رئیس انجمن ژنتیک کشور، دانشمندان و متخصصین برجسته برگزار شد

نتایج

دکتر بهزاد قره‌یاضی مدیر گروه فناوری‌های نو مرکز تحقیقات استراتژیک گزارشی را در مورد اهمیت ذخایر توارثی در ایران و جهان و ضرورت توجه به چالش‌های پیش روی این موضوع مهم در کشور پرداخت. وی با ارائه مستنداتی مبنی بر اینکه مرکز پیدایش تمدن به ویژه مبدء بسیاری از گونه های مرتبط با غذا و کشاورزی در ایران و بین النهرین بوده است از یافته های باستانشناسی متعلق به 12000 سال تا 5000 سال قبل چنین نتیجه گیری کرد که اولین مردمانی که اقدام به اصلاح نباتات و اصلاح نژاد دام کرده اند ایرانیان و به ویژه ایلامیان بوده‌اند. دکتر قره یاضی ضمن ارائه روش های مخنلف ستنی و مدرن حفاظت و بهره برداری از ذخایر توارثی و تنوع زیستی بر ضرورت تدارک و نگهداری "ذخیره قیامت" یا همان تکرار امنیتی منابع ژنتیک موجود در کشور تاکید کرده و از رویکرد فناوری هراسانه موجود در برخی از سازمان های کشور به ویژه رئیس سازمان حفاظت محیط زیست انتقاد کرد. وی رویکردهای موجود در کشور در حوزه حفاظت و بهره بره داری از ذخایر توارثی را به دو دسته کلی تقسیم کرده و گفت: " گروهی مایلند با رویکرد حفاظتی موضوع ذخایر توارثی را امنیتی کرده و آنهارا به پشت درب های بسته نگه دارند که به این ترتیب لاجرم آنها از بین خواهند رفت. در مقابل گروه دیگری رویکرد بهره برداری دارند و معتقدند با بهره برداری صحیح امکان حفاظت هم فراهم می شود و در واقهع گونه هایی که در دست بهره برداری هستند هرگز از بین نمی روند. اما امروز دکتر ولایتی با تاکید بر رویکرد بهره برداری رویکر تلفیقی را هم ارائه دادند که به نظر می رسد راه الفت بین طرفداران این دو رویکرد در کشور باشد. وی در خاتمه نتیجه گیری کرد که اگر نگوییم تنوع زیستی و ذخایر توارثی به عنوان یک رکن اصلی از سه رکن منابع پایه تولید، اهمیت اقتصادی بیش از نفت و ذخایر طلا دارند با قاطعیت باید گفت که کمتر از آن نیز نیستند.
پس از ارائه این گزارش، حاضرین به ارائه نظر پرداختند و ضمن اتفاق نظر در مورد اهمیت زیست محیطی و نقش اقتصادی و نقش آن در تامین امنیت غذایی چالش های اساسی در این مورد را مرور کرده و خواستار رسیدگی ویژه به وضعیت بودجه بانک های ژن گیاهی ایران و همچنین عدم مداخله دستگاه‌های مختلف در این مورد شدند.